Esencją karate są kata (formy). Składają się one z serii skoordynowanych i harmonijnych ruchów, które wykonywane są z zachowaniem ustalonej kolejności i określonego rytmu.. Defensywne przeznaczenie karate widoczne jest już w samej kolejności ruchów kata, które rozpoczynają się zawsze od pozycji obronnej. Karateka nigdy nie atakuje pierwszy, ani nie wykorzystuje opanowanych technik, stosując przemoc. Każde kata ma własne cechy charakterystyczne, które ćwiczący powinien wydobyć na jaw, odciskając indywidualne piętno na wykonywanych technikach ręcznych i nożnych i nie zapominając nigdy o wyimaginowanym przeciwniku Ostatni ruch kata powinien wypaść dokładnie w tym samym punkcie, w którym rozpoczęto ćwiczenie. Oczywiście po bezbłędnym wykonaniu wszystkich technik pozorowanej walki. Pozostawanie w czujnej gotowości (zanshin) jest integralną częścią kata i powinno być równie doskonałe jak zachowanie w ćwiczeniu określonej pozycji (kamae).
W trakcie wykonywania kata należy zwrócić uwagę na naprzemienne napinanie i rozluźnianie mięśni, regularny oddech i zachowanie czujności (nie może to jednak prowadzić do usztywniania się). Przede wszystkim trzeba jednak osiągnąć niezbędny stopień koncentracji wewnętrznej (duchowej). Równoczesne zachowanie wszystkich tych elementów sprawia, że ruch staje się płynny i harmonijny, rytmiczny i pełen wdzięku, co jest spowodowane tym, że siła zostaje użyta we właściwym momencie, a ciało wprawione w ruch z elastycznością i swobodą. Żaden ruch kata nie jest zbędny.
Ciąg określonych technik w każdym ćwiczeniu to nie działania spektakularne, podjęte dla wywołania efektu wizualnego, lecz ruchy uzasadnione przewidywanym przebiegiem walki, studiowane i doskonalone przez mistrzów karate, którzy je tworzyli.
Jedni robili to dla nabycia siły fizycznej, wzmocnienia muskułów i kości, inni – dla poprawienia refleksu i zwiększenia szybkości.
Fundator stylu Goju – Ryu – sensei Chojun Miyagi, zawsze powtarzał, że jednym z najważniejszych kata jest Sanchin. Trening Sanchin to rozwój fizyczny ciała, to poprawa stanu organów wewnętrznych, swoisty “masaż energetyczny” meridianów, którymi krąży energia qi. Poprzez Sanchin uczymy się koncentracji siły w centrum Tanden. Oczywiście wiedzieć o tym to jedna rzecz, a odczuwa i korzystać – to druga.
Spośród 12 kata, które występują w Okinawan Goju – Ryu możemy wyróżnić dwie:
1. HEISHUGATA – (formy oddechowe Sanchin, Tenscho),
2. KASHUGATA – pozostałe kata
Nazwy kata i ich znaczenie:
1. GEKI SAI DAI ICHI – uderzyć i zniszczyć nr 1,
[hidepost][/hidepost]
2. GEKI SAI DAI NI – uderzyć i zniszczyć nr 2,
3. SAIFA – niszczące uderzenie,
[hidepost][/hidepost]
4. SEIYUNCHIN – kontrolowanie i panowanie nad walką,
[hidepost][/hidepost]
5. SHISOCHIN – walka w czterech kierunkach,
[hidepost][/hidepost]
6. SANSERU – napisane po chiński oznacza liczbę 36,
7. SEPAI – napisane po chińsku oznacza liczbę 18,
8. KURURUNFA – kontrola poprzez dystans i błyskawiczny atak,
9. SESAN – napisane po chińsku oznacza liczbę 13,
[hidepost][/hidepost]
10. SUPARINPEI – 108 technik,
[hidepost]
11. SANCHIN – 3 walki,
[hidepost][/hidepost]
12. TENSHO – obracające dłonie.
Mistrz Morio Higaonna jest znanym perfekcjonistą Kata.
Praktykuje on techniki po sto razy w ciągu jednej sesji, aż dochodzi do momentu, w którym jest zadowolony z rezultatu własnego treningu. Jak sam wyjaśnia, jest to nie tylko trening fizyczny, ale również trening koncentracji umysłowej.
Mistrz tak to tłumaczy:
„Karateka zanim zdąży wykonać sto powtórzeń zacznie odczuwać znużenie psychiczne i poprzez dalszy skumulowany wysiłek będzie ćwiczył samego siebie.
… Najpierw studiowałem sekwencje ruchów, które składają się na Kata, potem studiowałem formę, potem skupiałem uwagę na Hara, dla koncentracji.
Potem nadchodzi moment, w którym musisz skoncentrować się i wyobrazić sobie przeciwników i dopiero po długim treningu staniesz się pełen spokoju w swoim wnętrzu podczas poruszania się”.
Wszystkie filmy znajdujące się na tej stronie są autorstwa Morio Higaonna Sensei. Źródło: www.youtube.com