Trening

Etykieta Dojo

1. Dojo (miejsce treningu) jest miejscem szczególnym, ponieważ tam uczestnik poznaje sztukę karate. Zachowanie się w dojo pokazuje, w jaki sposób traktuje się karate. Etykieta Dojo jest zbiorem zasad regulujących zachowanie się uczestnika w miejscu treningu karate i poza nim. Zawiera przysięgę, zasady etyczne oraz ceremoniał, charakterystyczny dla treningów karate. Uczestnik treningu jest zobowiązany do przestrzegania etykiety Dojo.
2. Zachowanie uczestnika powinno być naturalne, ale spokojne. Podczas treningu niedopuszczalne są rozmowy. Należy skoncentrować się na ćwiczeniach i osobie trenera.
3. Przy wejściu na salę należy zdjąć buty i w drzwiach ukłonić się w pozycji stojącej (nogi połączone są piętami, wyprostowane dłonie przy udach, pochylamy głowę w milczeniu). Ukłon (rei) nie jest tylko gestem grzecznościowym. Wyraża szacunek dla sztuki karate, wszystkich jej mistrzów, nauczyciela – sensei, współćwiczących i siebie samego. Wejście do Dojo – to nie tylko wejście do budynku, ale także wejście do miejsce, gdzie obowiązuje dyscyplina i idea doskonalenia się w aspekcie psychicznym i fizycznym.
4. Ukłony (oddawanie honorów) są zewnętrzną oznaką dyscypliny, kultury osobistej i wzajemnego poszanowania.
5. W trakcie całego treningu obowiązuje cisza i podporządkowanie uczestników treningu komendom i poleceniom prowadzącego trening.
6. Ceremonia powitania wygląda następująco:
   1. Uczniowie ustawiają się w szereg, twarzą do trenera (sensei). Od prawej strony stają posiadacze najwyższych stopni (wg kolorów pasów). W przypadku równych stopni obowiązuje zasada senioratu (decyduje data wcześniejszego zdanego egzaminu na stopień kyu/dan, pełniona funkcja lub oczywista różnica wieku między uczestnikami). Na komendę najstarszego stopniem (sempai) – yoi uczniowie przyjmują postawę musubi dachi.
   2. Sensei siada i na polecenie sempai – seiza (usiądźcie) siadają uczniowie, przyklękając najpierw na lewe, a potem na prawe kolano, siadają pośladkami na piętach, a otwarte dłonie kładą na udach, palcami skierowanymi do środka. Ręce mają lekko ugięte w łokciach, plecy trzymają wyprostowane, kolana rozchylone na szerokość dwóch pięści.
   1. Na komendę mokuso – następuje krótka medytacja (oczy zamknięte lub półprzymknięte, ciało rozluźnione, tułów wyprostowany, dłonie charakterystycznie ułożone, staramy się o niczym nie myśleć). Koniec medytacji następuje na komendę mokuso yame.
   2. Sensei odwraca się w tym samym kierunku, co uczniowie i na komendę shomen ni rei następuje ukłon w siadzie japońskim za rei, wyrażający szacunek dla sztuki karate. Sensei odwraca się twarzą do ćwiczących i sempai wydaje komendę sensei ni rei. Wszyscy kłaniają się mistrzowi (on odwzajemnia ukłon).
   3. Na kolejną komendę otagai ni rei kłaniają się uczniowie, a sensei nie kłania się, gdyż jest to ukłon dla uczących się na tej sali (a więc partnerom Dojo).
   4. Sensei wstaje i na komendę dachi zen wstają uczniowie i przechodzą do postawy musubi dachi. Sensei kłania się, uczniowie odkłaniają się i na komendę trenera rozpoczyna się rozgrzewka.

1. Przysięga Dojo:

• Będziemy ćwiczyć nasze serca i ciała dla osiągnięcia silnego ducha.
• Będziemy dążyć do opanowania sztuki karate, aby nasze ciało i zmysły stały się doskonałe.
• Będziemy przestrzegać zasad grzeczności, poszanowania starszych i powstrzymywać się od gwałtowności.
• Za wyjątkiem koniecznej obrony zagrożonego życia lub zdrowia, nie będziemy stosować sztuki karate poza Dojo. USS!

1. Jeżeli prowadzący trening ma inny tytuł w karate niż sensei, w miejsce sensei używa się jego tytułu.
2. Osoba spóźniona, po wejściu do Dojo, siada w pozycji “seiza” i czeka na decyzję trenera lub instruktora. Siadać należy twarzą do ściany przy wejściu.
3. Do szkoleniowców nie wolno zwracać się po imieniu. W zależności od posiadanego przez niego stopnia, zwracamy się do niego używając odpowiedniego tytułu w języku japońskim.
4. Trener lub instruktor posiadający stopień mistrzowski od 5 dana wzwyż nosi tytuł “Shihan” (mistrz), od 1 do 4 dana “Sensei” (nauczyciel). Do posiadacza wyższego stopnia uczniowskiego należy zwracać się per “Sempai”.
5. Rozmawiający z trenerem lub instruktorem a także posiadaczem starszego stopnia należy stać w pozycji zasadniczej. Przed i po każdej rozmowie należy ukłonić się z użyciem słowa “Uss”!
6. Przed i po każdym wspólnym ćwiczeniu lub walce, należy ukłonić się partnerowi.
7. W czasie treningu kategorycznie nie wolno opuszczać sali bez zezwolenia prowadzącego trening.
8. Po zakończeniu treningu, wychodzący z sali należy przepuścić przodem trenera lub instruktora i posiadaczy starszych stopni. Tą samą zasadę stosuje się w szatni, umywalni i na całym terenie Dojo.
9. W czasie treningu osobom w ubraniach cywilnych nie wolno przebywać na terenie Dojo, za wyjątkiem gości zaproszonych przez trenera lub instruktora.

Junbi Undo

Junbi undo jest to zestaw ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mający na celu przygotowanie organizmu do wzmożonego wysiłku podczas treningu. Został on opracowany przez Chojun Miyagi sensei w latach dwudziestych ubiegłego wieku i jest specjalnie przygotowanym programem ćwiczeń dobranych pod kątem przygotowania do dość specyficznego rodzaju wysiłku jakim jest trening karate. Rozpoczyna się od ćwiczeń palców stóp, i rozgrzewając po kolei wszystkie grupy mięśniowe kończy się na mięśniach karku i szyi. Celem, jaki przyświecał twórcy było takie dobranie ćwiczeń, aby oprócz funkcji rozgrzewającej spełniały również rolę wzmacniającą. Wzmacniane są przede wszystkim te grupy mięśni, które biorą udział przy wykonywaniu technik karate, szczególny nacisk położony jest więc na wzmacnianie nóg i ramion (różne wersje popularnych „pompek”). Jak w przypadku większości technik Goju-ryu duże znaczenie podczas wykonywania Junbi undo ma prawidłowa praca z oddechem. Junbi undo jest elementem każdego treningu Goju-ryu i trwa od 20 do 40 minut.

Kihon

(基本:きほん) oznacza po japońsku podstawy. W sztukach walki używany jest do określenia zbioru technik podstawowych, zazwyczaj ćwiczonych “w powietrzu”, z udziałem partnera lub bez, często w ruchu. Wiele szkół walki zaleca trening kihon na każdym treningu i powtarzanie ciosów, kopnięć, bloków, cięć itp. aż do wyczerpania, by wykształcić tzw. pamięć fizjologiczną (spowodować działania odruchowe i przyzwyczaić mięśnie do właściwego ułożenia). Techniki w Kihon dzielimy na kilka podstawowych grup:

• Dachi (postawy)
• Tsuki (uderzenia)
• Geri (kopnięcia)
• Uke (bloki)
• Barai (podcięcia)
• Kyusho (techniki ucisku na punkty witalne)

Kata

Spośród 12 kata, które występują w Okinawan Goju – Ryu możemy wyróżnić dwie grupy form:

1. HEISHUGATA (formy oddechowe Sanchin, Tenscho),
2. KASHUGATA – wszystkie pozostałe.

Nazwy kata i ich znaczenie:

1. GEKI SAI DAI ICHI – uderzyć i zniszczyć nr 1,
2. GEKI SAI DAI NI – uderzyć i zniszczyć nr 2,
3. SAIFA – niszczące uderzenie,
4. SEIYUNCHIN – kontrolowanie i panowanie nad walką,
5. SHISOCHIN – walka w czterech kierunkach,
6. SANSERU – napisane po chiński oznacza liczbę 36,
7. SEPAI – napisane po chińsku oznacza liczbę 18,
8. KURURUNFA – kontrola poprzez dystans i błyskawiczny atak,
9. SESAN – napisane po chińsku oznacza liczbę 13,
10. SUPARINPEI – 108 technik,
11. SANCHIN – 3 walki,
12. TENSHO – obracające dłonie.

Hojo Undo

Makiwara –
Bushikan Makiwara –
Chi-Ishi –
Nigiri-Game –
Ishi-Sashi –
Kongo-ken –
Tan –
Jari Bako –
Makiage Kigu –
Tou-

Kumite
(組手) (dosł. spotkanie dłoni) – Walka w karate nosi nazwę kumite i jest najtrudniejszym rodzajem treningu.Ćwiczący sztuki walki zostaje powoli, systematycznie dopuszczony do walki, dopiero po gruntownym przygotowaniu psychofizycznym. Adept musi najpierw poznać różne kombinacje kopnięć, uderzeń, bloków, ogólnych zasad skutecznej obrony i ataku. Można wyróżnić kilka rodzajów kumite:
kihon-ippon-kumite – atakujący (zwany tori) przeprowadza jeden uzgodniony atak z krokiem w przód, a broniący się (tzw. uke) wykonuje pojedynczy blok i uzgodnioną kontrę
sanbon-kumite – tori przeprowadza trzy kolejne uzgodnione ataki do przodu, uke wykonuje trzy bloki (cofając się), a następnie uzgodnioną kontrę
gohon-kumite – tori przeprowadza pięć kolejnych ataków do przodu, uke pięć bloków i kontrę
okuri-ippon-kumite – tori atakuje na dwa sposoby, bądź po bloku i kontrze ze strony uke, tori nie odpuszcza i atakuje ponownie
jiyu kumite – tori atakuje w dowolny sposób, uke broni się także dowolnie, ataki i obrony są ponawiane i przeprowadzane do skutku (lub przez określony czas, np. 1 minutę).
Jedynie jiyu kumite oznacza klasyczny sparring.

KAKIE w Okinawa Goju-ryu Sztuki walki praktykowane przez Kanryo Higaonna pod koniec dziewiętnastego wieku, a później studiowane przez Chojun Miyagi zakorzenione są w rzeczywistej walce bitewnej człowieka z człowiekiem. Sztuki te zawierają dużą różnorodność technik, wykraczających poza główny nurt nowoczesnego karate, które ogranicza się głównie do kopnięć, ciosów pięścią i uderzeń. Sztuki walki z Fujian zostały ukonstytuowane z rzeczywistej walki i klasycznej wiedzy chińskiej medycyny. PRAKTYKA WALKI Ze względu na bliskie powiązania z rzeczywistą walką, która zwykle rozgrywa się na powierzchni jednego lub dwóch metrów kwadratowych, sztuki te zawierają wiele technik walki w bliskim kontakcie. Techniki te nazywane są qinna lub technikami przechwytującymi. Składają się z rzutów, duszeń, ataków na naczynia krwionośne, dźwigni na stawy, ataków uciskowych, itp. Techniki te, poza uderzeniami łokciem, kolanem i głową, od starożytności aż po czasy współczesne odgrywają główną rolę w wielu „walkach ulicznych”. Chociaż techniki walki w bliskim kontakcie są wciąż główną praktyką w wielu tradycyjnych stylach okinawskiego karate, wiele z nich uległo zapomnieniu podczas rozwoju nowoczesnego karate. Głównym nurtem nowoczesnego karate są raczej międzynarodowe zawody, niż realna samoobrona, czy wyszukana i cenna wiedza medyczna Południowo-wschodniej Azji oraz jej duchowe doktryny. Wspomniane wyżej przechwytujące techniki były, i wciąż są praktykowane w różnych ćwiczeniach walki, takich jak bunkai kumite i kakie. Wiele ćwiczeń walki z Południowych Chin rozpoczyna się od sytuacji, w której praktykujący mają już wzajemny kontakt z którąś częścią ciała partnera – głównie z przedramieniem. Przedramiona często nazywane są ‘mostami’ ponieważ łączą ciała atakującego i broniącego się, oraz tworzą możliwość przedzierania się przez obronę atakującego. Dziś wiele z tych ćwiczeń istnieje i jest praktykowanych w sztukach walki Południowych Chin i Okinawy. Dobrym ich przykładem są tuishou („pchające ręce”) w taijiquan oraz chishou w Yongchun quan. W Okinawa goju-ryu karate ten rodzaj ćwiczeń zgrupowany jest pod nazwą „kakie”, wymowa „koki” w dialekcie Fujian, i odgrywa ważną rolę w rozwoju umiejętności walki. Wpływ praktyki kakie na rozwój sprawności karateki, zarówno z perspektywy walki i uzdrawiania jest ogromny. Intensywne, ciągłe i żywe sprzężenie zwrotne płynące od partnera wymaga od praktykującego zrównoważonej postawy, głębokiego oddychania, płynnego zastosowania siły i wysokiego poziomu mentalnej u ważności i świadomości. Kakie łączy w sobie wiele różnych ćwiczeń karate do. Zawiera podstawowe i głębokie ćwiczenia gimnastyki zdrowotnej, zasady medytacyjne sanchin kata, techniczną obfitość bunkai kumite oraz siłę i dynamikę iri kumi. Dlatego praktykujący kakie adept silnie podwyższa swoje umiejętności artysty sztuki walki. Z „kinetycznej i energetycznej” perspektywy kakie ma silny wpływ na zdolności: ugruntowania i zakorzenienia postawy, ześrodkowania, regulacji oddechu, absorbowania i rozwijania mocy.

Chiru nu chan chan – Rozwój czułości, zarówno z jaki i bez dotyku, ściśle wiąże się z rozwojem, który w dialekcie okinawskim nazywany jest „chiru nu chan chan”. Chociaż chiru nu chan chan powierzchownie wiąże się z eksplozywnymi i sprężystymi skurczami mięśni i ścięgien („sprężysta siła”), posiada bardziej głębokie konotacje, z których jedna wyrażona jest w następującym cytacie, omawiającym tę szczególną umiejętność walki: „Chiru nu chan chan pozwala przewidywać ataki przeciwnika poprzez zwiększanie czułości na jego ruchy, szczególnie w walce w bliskim kontakcie, kiedy ciało przeciwnika nie można utrzymać w polu widzenia. Przez co, można szybciej reagować i odpowiadać wszelkie ruchy przeciwnika. Mięśniowy rozwój chiru nu chan chan może być osiągnięty tylko poprzez codzienny ciężki trening. Jest on darzony dużym poważaniem przez okinawskich mistrzów karate”. W taki to sposób, chiru nu chan chan w swoim poszerzonym znaczeniu odnosi się zarówno do zdolności szybkiego i eksplozywnego odparowywania ciosów jak i leżącej u jej podstaw czułości na ruchy przeciwnika. W przyziemnym znaczeniu czułość wiąże się ze zdolnością odczytywania ruchów i intencji przeciwnika z nieznacznych zmian w jego postawie, lub w sytuacjach kontaktu chwytającego, z nieznacznych zmian siły ciągnięcia i pchania atakującego. Zaś na bardziej zaawansowanym poziomie, czułość czułość rozszerza się o płaszczyznę energetyczną i mentalną, i wtedy nazywana jest „kanken”, co można przetłumaczyć jako intuicja lub „szósty zmysł”.

„Kakie jest specjalnie efektywne dla walki w bliskim kontakcie. W normalnym kumite najważniejsze są oczy. Od nich zależy gotowość na ruchy przeciwnika. Jednakże, w walce w bliskim kontakcie, aby wyczuć ruchy przeciwnika szczególnie ważny jest dotyk.”

sen. Morio Higaonna